Seisan (十三 เซซัง) คาตะที่เก่าแก่ที่สุด

Seisan (十三) เซซัง ซึ่งแปลว่า "13 กระบวนท่า" เป็นคาตะที่เชื่อกันว่าเก่าแก่ที่สุดคาตะหนึ่ง ที่มีฝึกกันในคาราเต้ทุกสาย (รวมทั้งโชโตกัน แต่ใช้ชื่อว่า Hangetsu 半月 "พระจันทร์ครึ่งเสี้ยว") ซึ่งถือเป็นเรื่องแปลก เพราะคาตะในกลุ่มนาฮะเตะและโทมาริ-ชูริเตะเกือบทั้งหมดจะแบ่งแยกแตกต่างกันอย่างชัดเจน เซซังมีต้นกำเนิดจากจีน เช่นเดียวกับคาตะอื่นๆในโอกินาวะ แต่เชื่อกันว่าเซซังแต่และเวอร์ชั่นไม่ได้มาจาก "ผู้คิดค้น" คนใดคนหนึ่งในโอกินาวะ แต่มาจากปรมาจารย์แต่ละคนที่ต่างคนต่างเดินทางไปฝึกที่จีนและเอาคาตะนี้กลับมาโอกินาวะในยุคสมัยที่ต่างกัน จึงทำให้เซซังมีหลายเวอร์ชั่นที่แต่ละสายก็เคลมว่าของตัวเองเป็นต้นตำรับ

ในกลุ่มนาฮะเตะ เซซังของโกจูริว อูเอจิริว และเรียวเออิริว มีความคล้ายกันพอสมควรซึ่งไม่น่าแปลกใจ (เซซังของชิโตริวเอามาจากโกจูริวจึงไม่ได้ยกมาเทียบในที่นี้) แต่เซซังของโชรินริวซึ่งอยู่ในกลุ่มชูริเตะค่อนข้างต่างออกไปอย่างชัดเจน นักวิจัยประวัติศาสตร์คาราเต้ Patrick McCarthy บอกว่า Matsumura no Seisan ซึ่งเป็นคาตะในกลุ่มชูริเตะ เป็นเซซังที่เก่าแก่ที่สุด แต่ Matsumura no Seisan เองก็มีหลายเวอร์ชั่นเช่นกัน โดยฮังเกตซึของโชโตกัน ที่มีส่วนที่คล้ายทั้งของชูริเตะและนาฮะเตะ ก็อาจเป็นหนึ่งในหลายๆเวอร์ชั่นของ Matsumura no Seisan ก็เป็นได้ แต่ส่วนทำไมต้องเปลี่ยนชื่อเป็นฮังเกตซึนั้นคงจะมีแต่ปรมาจารย์ฟูนาโคชิเท่านั้นที่ให้คำตอบได้

Shorin-ryu & Goju-ryu Seisan (สองเวอร์ชั่นที่ดูต่างกันที่สุด)

Uechi-ryu Seisan

Ryuei-ryu Seisan

Matsumura no Seisan (หนึ่งในหลายเวอร์ชั่น)

Shotokan Hangetsu

ด้วยความหลากหลายและประวัติศาสตร์อันยาวนานของเซซัง สะท้อนให้เรา ในฐานะผู้ฝึกคาราเต้ยุคปัจจุบัน เห็นว่าไม่มีอะไรถูกไม่มีอะไรผิด ไม่มีขาวไม่มีดำ มีแต่ 1000 shades of gray ที่แต่ละคนในแต่ละยุคสมัยจะตีความ นี่ยังไม่นับถึง bunkai หรือการประยุกต์ใช้ท่าในคาตะที่ในเวอร์ชั่นเดียวกันก็ยังสามารถตีความได้อีกหลายแบบ ฉะนั้นคาตะในคาราเต้นอกจากจะเป็นทั้งบันทึกทางประวัติศาสตร์และคัมภีร์วิทยายุทธแล้ว ยังเป็น package การฝึก potential หรือศักยภาพ ที่เปิดโอกาสให้ผู้ฝึกได้มองและตีความท่าต่างๆได้อีกหลายมุมตามความเหมาะสมและความถนัดของแต่ละคนอีกด้วย

อ้างอิง:

https://www.ikigaiway.com/2012/a-historical-walking-tour-of-seisan-kata/

https://en.wikipedia.org/wiki/Seisan